
ساعت و تاریخ در زبان ترکی استانبولی
جزئیات مقاله
- تاریخ انتشار
- دستهبندیزبان ترکی استانبولی
- زمان مطالعه9 دقیقه
نویسنده

در دنیای امروز، توانایی بیان دقیق زمان و تاریخ نقشی اساسی در مکالمات روزمره، برنامهریزی سفر و شرکت در رویدادهای رسمی دارد. در آموزش زبان ترکی استانبولی به عنوان یکی از زبانهای پرطرفدار در میان ایرانیان، یادگیری نحوهٔ گفتن ساعت و تاریخ از پایههای اصلی است.
این مقاله با تمرکز بر «ساعت و تاریخ در زبان ترکی استانبولی» شما را گامبهگام با اصطلاحات، ساختارها و مثالهای کاربردی آشنا میکند تا ضمن تقویت مهارت شنیداری و گفتاری، بتوانید در موقعیتهای رسمی و غیررسمی با اعتماد به نفس کامل زمان را بیان کنید.
اصطلاحات پایهٔ زمان (saat, dakika, saniye)
در مبحث «ساعت و تاریخ در زبان ترکی استانبولی»، آشنایی با اصطلاحات پایهٔ زمان اولین گام در فرایند آموزش زبان ترکی استانبولی و یادگیری زبان ترکی استانبولی است. سه واژهٔ اصلی برای بیان زمان وجود دارد: saat به معنای «ساعت»، dakika به معنای «دقیقه» و saniye به معنای «ثانیه». در آموزش زبان ترکی، غالباً ابتدا با این واحدها آشنا شده و سپس به ترکیب آنها برای بیان دقیق زمان میپردازیم.
برای مثال، هنگام یادگیری ساعت رسمی یا صحبت روزمره دربارهٔ زمان، به کار بردن صحیح این واژگان ضروری است. در یادگیری زبان ترکی استانبولی توجه کنید که تلفظ صحیح “/saːæt/”، “/daˈkika/” و “/saniˈje/” باعث درک بهتر شنونده میشود. اهمیت آموزش زبان ترکی در این است که بتوانید زمان رویدادها را بهصورت دقیق و روان بیان کنید و در مکالمات روزمره از آن بهره ببرید.
مثال به ترکی | ترجمه فارسی |
---|---|
.Saat üç buçuk | ساعت سه و نیم است. |
.İki dakika bekle, lütfen | لطفاً دو دقیقه صبر کن. |
.Yüz saniye sonra kalkacağız | صد ثانیه بعد حرکت میکنیم. |
.Toplantı saat dokuzda başlayacak | جلسه ساعت نه آغاز میشود. |
?Kaç saniye sürecek | چند ثانیه طول میکشد؟ |
واژگان پایهٔ تاریخ: روز (gün)، ماه (ay)، سال (yıl)
برای نگارش محتوای «ساعت و تاریخ در زبان ترکی استانبولی» و برای تقویت آموزش زبان ترکی، ضروری است با واژگان اصلی تاریخ آشنا شوید. سه واژهٔ کلیدی عبارتند از: gün («روز»)، ay («ماه») و yıl («سال»). در یادگیری زبان ترکی استانبولی، این واژگان پایه همراه با اعداد استفاده میشوند تا تاریخهای مختلف را بیان کنیم. برای مثال، ترکیب عدد + gün معمولاً برای اشاره به «روز چندم ماه» به کار میرود.
همچنین در آموزش زبان ترکی، توجه به نکتهٔ افتراقی بین ay (ماه) و yıl (سال) بسیار مهم است تا ابهامی ایجاد نشود. در مطلب شما دربارهٔ «ساعت و تاریخ در زبان ترکی استانبولی»، پس از معرفی این واژگان پایه، میتوانید به بررسی کاربرد آنها در جملهها و قالبهای تاریخ رسمی بپردازید.
مثال به ترکی | ترجمه فارسی |
---|---|
.Bugün beşinci gün | امروز روز پنجم است. |
.Bu ayın onuncu günü | دهمین روز این ماه. |
.İki yıl önce Türkiye’yi ziyaret ettim | دو سال پیش از ترکیه بازدید کردم. |
.Üç gün tatildeyim | سه روز در تعطیلات هستم. |
.Yeni yıl bir Ocak’ta başlar | سال جدید اول ژانویه شروع میشود. |

پرسش و پاسخ دربارهٔ ساعت («Saat kaç?» و جوابها)
یکی از موارد پرکاربرد در یادگیری زبان ترکی استانبولی، پرسش «Saat kaç?» به معنی «ساعت چند است؟» است که در مکالمات روزمره بسیار استفاده میشود. برای پاسخدهی معمولاً ابتدا عدد ساعت و سپس عبارت da یا de بسته به واو ترکیب میآید، مانند «Saat üçte» (ساعت سه). در آموزش زبان ترکی، تأکید بر ترتیب کلمات و استفاده از پسوند صحیح ضروری است.
هنگام تولید محتوا برای «ساعت و تاریخ در زبان ترکی استانبولی»، پس از معرفی ساختار سؤال، مثالهای متنوع از پاسخگویی به Saat kaç? ارائه کنید. این بخش در آموزش زبان ترکی استانبولی، مهارت شنیداری و گفتاری کاربران را تقویت میکند و باعث میشود یادگیری زبان ترکی برای زبانآموزان ایرانی مؤثرتر باشد.
مثال به ترکی | ترجمه فارسی |
---|---|
— ?Saat kaç | — ساعت چند است؟ |
— .Saat beşte | — ساعت پنج است. |
— .Saat yedide | — ساعت هفت است. |
— .Saat on ikide | — ساعت دوازده است. |
— .Saat on dokuza beş var | — پنج دقیقه به نه است. |
سیستم ۲۴ ساعته در ترکی استانبولی
در آموزش زبان ترکی، علاوه بر سیستم ۱۲ ساعته رایج در گفتار غیررسمی، سیستم ۲۴ ساعته نیز کاربرد گستردهای دارد، مخصوصاً در تابلوهای فرودگاه، قطار و برنامههای تلویزیونی. در این سیستم، ساعتها از ۰ تا ۲۳ شمارهگذاری میشوند؛ مثلاً «14:30» را «ondört otuz» میگویند.
برای یادگیری زبان ترکی استانبولی، دانستن نحوهٔ خواندن اعداد دورقمی برای ساعتهای بالای ۱۲ حیاتی است. در محتوا، ابتدا ساختار کلی سیستم ۲۴ ساعته را توضیح داده، سپس با مثالهای عددی و کاربردی نشان دهید چگونه زمان را میخوانیم. این بخش کمک میکند تا «ساعت و تاریخ در زبان ترکی استانبولی» بهصورت کامل و کاربردی آموزش داده شود و زبانآموزان بتوانند تابلوهای رسمی و برنامههای زمانی را درک کنند.
مثال به ترکی | ترجمه فارسی |
---|---|
.Tren saat on dört otuzda kalkıyor | قطار ساعت ۱۴:۳۰ حرکت میکند. |
.Film saat yirmi birde başlıyor | فیلم ساعت ۲۱:۰۰ شروع میشود. |
.Uçuş 06:45’te varacak | پرواز ساعت ۰۶:۴۵ میرسد. |
.Restoran gece on üçte kapanıyor | رستوران ساعت ۲۳:۰۰ بسته میشود. |
.Randevu on sekiz yirmi’de | ملاقات ساعت ۱۸:۲۰ است. |
قیدهای زمانی رایج (sabah, öğle, akşam, gece)
در یادگیری زبان ترکی استانبولی، استفاده از قیدهای زمانی برای اشاره به بخشهای مختلف روز ضروری است. چهار قید اصلی عبارتند از: sabah (صبح)، öğle (ظهر)، akşam (عصر) و gece (شب). این واژگان در پسوندهای زمانی (مانند sabahleyin, öğleden sonra) نیز بهکار میروند.
در آموزش زبان ترکی استانبولی و تولید محتوای «ساعت و تاریخ در زبان ترکی استانبولی»، ابتدا معنای هر قید را توضیح داده و سپس نشان دهید چگونه با اضافه کردن پسوندها یا پیشوندها میتوان به زمان دقیق اشاره کرد. این بخش برای مکالمات روزمره و توضیح رویدادهای برنامهریزیشده بسیار مهم است و به زبانآموز کمک میکند تا سطح گفتاری خود را ارتقا دهد.
مثال به ترکی | ترجمه فارسی |
---|---|
.Sabah erken kalkıyorum | صبح زود بیدار میشوم. |
.Akşam sinemaya gideceğiz | عصر به سینما میرویم. |
.Gece kitap okuyorum | شب کتاب میخوانم. |
.Sabahleyin pazara gidelim | صبح به بازار برویم. |
بیان دقیقه و ثانیه (مثلاً «on dakika var»، «on beş saniye»)
برای بیان دقیق زمان در مکالمات روزمره یا رسمی، آشنایی با روش گفتن دقیقه و ثانیه بسیار مفید است. در آموزش زبان ترکی استانبولی، از ساختار «[عدد] dakika [var/geçiyor]» برای نشان دادن «… دقیقه به …» یا «… دقیقه گذشته از …» استفاده میشود.
برای ثانیه نیز بهسادگی عدد + saniye به کار میرود. در بخش «ساعت و تاریخ در زبان ترکی استانبولی»، علاوه بر معرفی این الگو، مثالهای متنوعی از کاربرد دقیقه و ثانیه در جملههای مختلف ارائه کنید. این مهارت به فهم دقیق زمان در مکالمات روزمره کمک میکند و یادگیری زبان ترکی استانبولی را تسریع میکند.
مثال به ترکی | ترجمه فارسی |
---|---|
.Saat beşe on dakika var | ده دقیقه به پنج است. |
.Toplantıdan sonra on dakika geçecek | پس از جلسه ده دقیقه میگذرد. |
.Film başlamasına beş dakika kaldı | پنج دقیقه تا شروع فیلم مانده است. |
.Konuşma onbeş saniye sürdü | صحبت پانزده ثانیه طول کشید. |
واژگان روزهای هفته (Pazartesi تا Pazar)
در آموزش زبان ترکی استانبولی و «ساعت و تاریخ در زبان ترکی استانبولی»، روزهای هفته نقش مهمی در برنامهریزی و گفتگو دارند. هفت روز هفته در ترکی استانبولی عبارتند از: Pazartesi (دوشنبه)، Salı (سهشنبه)، Çarşamba (چهارشنبه)، Perşembe (پنجشنبه)، Cuma (جمعه)، Cumartesi (شنبه) و Pazar (یکشنبه).
برای یادگیری زبان ترکی استانبولی، تلفظ و نگارش صحیح این کلمات ضروری است. سپس میتوانند در جملههایی مثل برنامههای هفتگی یا بیان تاریخ رویدادها بهکار روند. در این بخش، پس از معرفی هر روز، مثالهای عملی ارائه کنید تا زبانآموز با کاربرد واقعی واژگان آشنا شود.
مثال به ترکی | ترجمه فارسی |
---|---|
.Pazartesi dersim var | دوشنبه کلاس دارم. |
.Salı günü sinemaya gideceğim | سهشنبه به سینما میروم. |
.Çarşamba toplantımız var | چهارشنبه جلسه داریم. |
.Cumartesi pikniğe gidiyoruz | شنبه به پیکنیک میرویم. |
.Pazar günü dinleniyorum | یکشنبه استراحت میکنم. |

نام و تلفظ ماههای سال (Ocak تا Aralık)
در بحث «ساعت و تاریخ در زبان ترکی استانبولی»، شناخت ماههای سال برای بیان تاریخ دقیق بسیار اهمیت دارد. دوازده ماه در ترکی استانبولی عبارتند از:
Ocak (ژانویه)
Şubat (فوریه)
Mart (مارس)
Nisan (آوریل)
Mayıs (مه)
Haziran (ژوئن)
Temmuz (جولای)
Ağustos (آگوست)
Eylül (سپتامبر)
Ekim (اکتبر)
Kasım (نوامبر)
Aralık (دسامبر)
در آموزش زبان ترکی استانبولی، توجه به حروف خاص مثل ş, ç, ı و ğ در تلفظ صحیح هر ماه ضروری است. پس از معرفی فهرست ماهها، در محتوا مثالهایی از جملههای ترکی که در آن تاریخ کامل آمده است بیاورید تا زبانآموز به کاربرد عملی آنها تسلط یابد.
مثال به ترکی | ترجمه فارسی |
---|---|
.Doğum günüm on dört Temmuz’da | تولدم چهارده جولای است. |
.Tatilimiz Ağustos ayında | تعطیلاتمان در ماه آگوست است. |
.Toplantı Mart’ın ilk haftasında | جلسه در هفتهٔ اول مارس است. |
.Proje Ekim’de bitecek | پروژه در اکتبر تمام میشود. |
.Sınavlar Aralık sonunda | امتحانات در پایان دسامبر هستند. |
اعداد ترتیبی برای تاریخ (birinci تا otuz birinci)
برای بیان «روز چندم» در تاریخ ترکی استانبولی، از اعداد ترتیبی استفاده میشود. در آموزش زبان ترکی استانبولی، فهرست ترتیبی از birinci (اول) تا otuz birinci (سی و یکم) باید بهخوبی یاد گرفته شود.
در «ساعت و تاریخ در زبان ترکی استانبولی»، معمولاً ترکیب عدد ترتیبی + gün (روز) بهکار میرود یا مستقیم قبل از ماه میآید: «on beşinci Mart» (پانزدهم مارس). در محتوا توضیح دهید که چگونه ساختار جمله تغییر میکند و چگونه پسوندها به انتهای عدد اضافه میشوند تا شکل ترتیبی پیدا کند. سپس با مثالهای متنوع هر مورد را نشان دهید.
مثال به ترکی | ترجمه فارسی |
---|---|
.Bugün yirmi üçüncü gün | امروز بیست و سومین روز است. |
.Randevum on birinci Mart’ta | قرارم پانزدهم مارس است. |
.Sınıf gezisi yirmi dördüncü Nisan’da | گردش کلاسی در بیست و چهارم آوریل است. |
.Proje teslimi otuz birinci Aralık’ta | تحویل پروژه سی و یکم دسامبر است. |
.Konferans onuncu Ekim’de olacak | کنفرانس در دهم اکتبر برگزار میشود. |
نوشتار رسمی تاریخ (قالب DD.MM.YYYY)
در اسناد رسمی، نامهها و فرمهای اداری ترکیه، فرمت تاریخ معمولاً به صورت DD.MM.YYYY نوشته میشود؛ یعنی ابتدا روز دو رقمی، سپس ماه دو رقمی و در انتها سال چهار رقمی. مثلاً «05.09.2025» به معنی پنجم سپتامبر ۲۰۲۵ است.
در آموزش زبان ترکی استانبولی، پس از معرفی این قالب، تمرینهایی برای خواندن و نوشتن تاریخ به این شکل ارائه میشود تا مهارت خواندن اسناد رسمی در «زبان ترکی استانبولی» تقویت شود. همچنین در بیان شفاهی میتوانید جدول تاریخ را جستوجو کرده و سپس به شکل کامل با اعداد ترتیبی و نام ماهها بخوانید.
مثال تاریخ نوشتاری | خواندن به ترکی |
---|---|
01.01.2025 | birinci Ocak iki bin yirmi beş |
14.02.2023 | on dördüncü Şubat iki bin yirmi üç |
30.06.2024 | otuzuncu Haziran iki bin yirmi |
05.11.2022 | beşinci Kasım iki bin yirmi |
21.12.2025 | yirmi birinci Aralık iki bin yirmi |

پرسش و پاسخ دربارهٔ تاریخ («Bugün tarih ne?» و جوابها)
عبارت «Bugün tarih ne?» به معنای «تاریخ امروز چیست؟» در مکالمات روزمره و خبری ترکی بسیار استفاده میشود. برای پاسخدهی، معمولاً ابتدا عدد روز ترتیبی و سپس نام ماه و در صورت نیاز سال گفته میشود: «Bugün yirmi Mart.» در آموزش میتوانید انواع پاسخهای رسمی و غیررسمی را بررسی کنید و نکات مربوط به پسوندها و ترتیب کلمات را توضیح دهید. این بخش قسمت مهمی از «ساعت و تاریخ در زبان ترکی استانبولی» است و مهارت گفتاری و شنیداری زبانآموز را بهبود میبخشد.
مثال سؤال و جواب | ترجمه فارسی |
---|---|
— .Bugün tarih ne | — تاریخ امروز چیست؟ |
— .Bugün on beşinci Nisan | — امروز پانزدهم آوریل است. |
— .Bugün yirmi yedinci Şubat | — امروز بیست و هفتم فوریه است. |
— .Bugün birinci Ocak | — امروز اول ژانویه است. |
— .Bugün otuz birinci Aralık 2025 | — امروز سی و یکم دسامبر ۲۰۲5 است. |
عبارات دیروز، امروز و فردا (dün، bugün، yarın)
در مکالمات روزمره و برنامهریزی رویدادها، به کار بردن «dün» (دیروز)، «bugün» (امروز) و «yarın» (فردا) بسیار رایج است. در آموزش زبان ترکی استانبولی، ابتدا این سه قید زمانی معرفی شده و سپس در کنار واژگان تاریخ برای بیان بازههای زمانی به کار میروند: مثلاً «yarın sabah» (فردا صبح). این بخش از «ساعت و تاریخ در زبان ترکی استانبولی» کمک میکند زبانآموزان بتوانند دربارهٔ اتفاقات گذشته، حال و آینده صحبت کنند و زمانبندیها را بهدرستی بیان نمایند.
مثال به ترکی | ترجمه فارسی |
---|---|
.Dün akşam film izledik | دیروز عصر فیلم دیدیم. |
.Bugün hava çok güzel | امروز هوا خیلی خوب است. |
.Yarın toplantımız var | فردا جلسه داریم. |
.Dün sabah yağmur yağdı | دیروز صبح باران بارید. |
.Yarından sonra tatile çıkıyoruz | پسفردا به تعطیلات میرویم. |
بیان تاریخ تولد و مناسبتها
برای صحبت دربارهٔ تاریخ تولد یا مناسبتهای خاص در زبان ترکی استانبولی، از ساختار «[rakam] doğum günüm» یا جملهٔ «[gün] [ay] tarihinde…» استفاده میشود. در آموزش زبان ترکی، نکتهٔ مهم این است که نام ماه و عدد ترتیبی با هم ترکیب شده و در مکالمات یا متنهای نوشتاری بهکار روند. این مبحث در «ساعت و تاریخ در زبان ترکی استانبولی» به زبانآموزان کمک میکند تا دربارهٔ رویدادهای شخصی و جشنها به ترکی صحبت کنند.
مثال به ترکی | ترجمه فارسی |
---|---|
.Doğum günüm yirmi Mart’ta | تولدم در بیستم مارس است. |
.Annemin doğum günü on Mayıs | تولد مادرم پنجم مه است. |
.Düğünümüz on sekizinci Haziran’da olacak | عروسی ما هجدهم ژوئن برگزار میشود. |
.Çocuğun doğum günü yedinci Ağustos | تولد بچه، هفتم آگوست است. |
.Yılbaşı bir Ocak’ta kutlanır | سال نو، اول ژانویه جشن گرفته میشود. |
فصول سال (ilkbahar، yaz، sonbahar، kış)
در «ساعت و تاریخ در زبان ترکی استانبولی»، آشنایی با چهار فصل ilkbahar (بهار)، yaz (تابستان)، sonbahar (پاییز) و kış (زمستان) برای بیان شرایط آبوهوا و برنامهریزی سفرها ضروری است.
در آموزش زبان ترکی استانبولی، ابتدا هر فصل معرفی شده و سپس در کنار ماههای مربوطه و قیدهای زمانی مثالهایی ارائه میشود. این بخش به زبانآموزان کمک میکند تا دربارهٔ تغییرات فصول و فعالیتهای متناسب با آنها به ترکی صحبت کنند.
مثال به ترکی | ترجمه فارسی |
---|---|
.İlkbaharda çiçekler açar | در بهار گلها شکوفا میدهند. |
.Yazın denize gidiyoruz | در تابستان به دریا میرویم. |
.Sonbaharda yapraklar sararır | در پاییز برگها زرد میشوند. |
.Kışın kar yağar | در زمستان برف میبارد. |
.İlkbahar ve yaz en güzel mevsimlerdir | بهار و تابستان از زیباترین فصلها هستند. |
سخن پایانی
در این راهنمای جامع «ساعت و تاریخ در زبان ترکی استانبولی»، از معرفی واژگان پایه مثل saat، dakika، saniye و gün، ay، yıl تا ساختار پرسش و پاسخ ساعت و تاریخ، سیستم ۲۴ ساعته، قیدهای صبحتا تا gece، و نحوهٔ نوشتار رسمی تاریخ به قالب DD.MM.YYYY را بررسی کردیم.
مثالهای متنوع و جداول آموزشی به شما کمک میکنند تا مفاهیم را عمیقتر درک کنید و در مکالمات روزمره و رسمی از آن استفاده نمایید. با تمرین مستمر و مرور این مباحث، گام مهمی در مسیر آموزش زبان ترکی خواهید برداشت و در یادگیری زبان ترکی استانبولی موفقتر عمل خواهید کرد.
نویسنده
ســـــوالــــات پر تکــــــــرار
پاسخ سوالاتی که احتمالا برایتان بهوجود آمده را در اینجا ببینید:
چطور در مکالمهٔ روزمره بپرسم «ساعت چند است»؟
با عبارت ساده «Saat kaç?» و پس از آن میتوانید به صورت «Saat …’te.» پاسخ دهید.
تفاوت گفتاری و نوشتاری سیستم ۱۲ و ۲۴ ساعته چیست؟
در مکالمهٔ غیررسمی عموماً از سیستم ۱۲ ساعته با قیدهایی مثل sabah و akşam استفاده میشود، اما در تابلوها و اسناد رسمی از اعداد ۰–۲۳ بهره میبرند.
چطور تاریخ را به صورت رسمی بنویسم؟
در اسناد ترکی معمولاً از قالب DD.MM.YYYY مانند «05.09.2025» استفاده میکنند و در خواندن شفاهی باید بگویید «beşinci Eylül iki bin yirmi beş».
برای بیان «ده دقیقه به پنج» چه ساختاری به کار میرود؟
از ساختار «Saat beşe on dakika var.» استفاده کنید که به معنای «ده دقیقه به پنج مانده است» میباشد.
چگونه اعداد ترتیبی را قبل از نام ماه به کار ببریم؟
ابتدا عدد ترتیبی را بیاورید (birinci, ikinci, üçüncü …) سپس نام ماه را میآورید: مثلاً «on beşinci Nisan» یعنی پانزدهم آوریل.